آرش حیدری
فهم رابطۀ دولت ملت در ایران در دم و دستگاه فکری خاصی متصلب شده است. این دم و دستگاه فکری که به «نظریۀ استبداد ایرانی» معروف است یک حکومت قاهر را در بالا و یک تودۀ بی‌شکل را در پایین به تصویر می‌کشد و تاریخ ایران را در دوری می‌فهمد که استبداد بازیگر اصلی آن است. در این نوع نگاه از ۷۰۲۲ سال پیش تاکنون ساختار استبدادی بر ایران حاکم است که دوری تکراری را بر تحولات سیاسی ایران حاکم کرده است.
به‌این‌ترتیب استبداد ساختاری زیربنایی است که همه‌چیز، از ذهنیت مردم گرفته تا عملکرد حاکمیت، را توضیح می‌دهد. از فرهنگ و نگرش‌های مردم گرفته تا هر شکلی از کنش در نهاد خانواده، زندگی روزمره، فرهنگ، کار و… نمودهایی از استبدادند.