نکته ای از خلقیات و روحیات ایرانیان در 70 سال پیش

این نوشته کوتاه را ضمن پژوهشی در بایگانی روزنامه اطلاعات یافتم و چون مرا به فکر فرو برد یادداشتش کردم تا برای دوستان بفرستم.


با درود،  محمود فاضلی بیرجندی

  اعلامیه مستر شریدان مستشار امریکایی وزارت خواربار

 در تاریخ سی تیرماه 1322 در روزنامه اطلاعات شماره 5227  صفحه یک منتشر شده است.

وزارت خواربار در ممالک دیگر از وسایلی شمرده می‌شود که برای حمایت توده مردم از تنگی آذوقه و گرانی نرخ‌ها به وجود می‌آید و نگهبان انواع خواربار و مسئول ارتزاق جمیع طبقات ملت است. خواه طبقه اغنیا باشد، خواه فقرا و … صدها ماده از خواربار را زیر بازرسی خود گرفته و این بازرسی دامنه‌دار از آن است که توده‌های بزرگ ملت به انواع گوناگونی از مواد خواربار محتاجند و حتی طبقات بی بضاعت و فرومایه ان کشورها عادتا روزی بیست ماده خواربار مصرف می‌کنند.

اما در ایران سه ربع مردم با ارزاق و توشه محدود زندگانی را به سر می‌برند. در سرتاسر کشور مهم‌ترین ماده زندگانی نان است و در شمال برنج نیز جزء ضروریات توشه فقرا می‌باشد و در مراکز و جنوب، خرما نیز برای فقرا خورشی محسوب است و اخیرا در بعضی نواحی صرف سیب زمینی هم معمول شده است. عامه ایرانی به قند و چایی هم علاقه‌مند است.

طی ده ماه کوشش و کار در وزارت خواربار تدریجا بر من روشن گشت که صرف مبلغ‌های هنگفت و به کار رفتن مساعی و جد و جهد عده زیادی کارمند برای پیشرفت امور وزارت‌خانه‌ای است که وظیفه آن منحصر است به فقط جیره‌بندی چهار ماده خواربار و بس. این بود علتی که مرا وادار نمود تا آن توصیه را نمودم که در نتیجه آن وزارت خواربار ملغی گشت.