نویسنده: دکتر احمد کریمی حکّاک
برگردان: دکتر مجدالدین کیوانی
زبان فارسی که امروز در ایران، افغانستان و بخش‌هایی از آسیای مرکزی صحبت می‌شود یکی از شاخه های هند و آریایی خانواده‌ی هند و اروپایی زبان‌ها، و دنباله‌ی مستقیم فارسی باستان و میانه است. افزون بر هزار سال، این زبان وسیله‌ی عمده‌ی گفتار روزانه و همچنین زبان علم، هنر و ادبیات در سرزمین ایران بوده است. پیش از سلطه‌ی استعمار، فارسی زبان تشکیلات دولتی، قضا، و فرهنگ در شبه قاره‌ی هند نیز بود. در زمان‌های گوناگون طی دوران‌های گذشته، فارسی در بخش‌هایی از قفقاز و در دربارهای عثمانیان زبان ادبیات بوده است. در حال حاضر، همه‌ی ایرانیان و تاجیکان، و اکثریتی از افغانان این زبان را به کار می‌برند. همچنین به دنبال انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران، جنگ داخلی در افغانستان، و فروپاشی اتحاد شوروی، فارسی به تدریج به صورت زبان جمعیت عظیم و در حال رشدی از مهاجران فارسی‌زبان در میان ملت‌های دیگر درآمده است.
ترجمه به فارسی تاریخچه‌ای دراز و پرماجرا دارد و در تکامل تمدن‌های ایرانی و ایرانی شده در سراسر آسیای غربی و فراسوی آن نقش مهمی ایفا کرده است.
اطلاعات درباره‌ی ترجمه پیش از ظهور اسلام در سده‌ی هفتم میلادی بسیار ناچیز است. در ایران سده‌های میانی، داد و ستد میان عربی و فارسی، ویژگی اصلی و تعیین‌کننده‌ی فعالیت‌های مربوط به ترجمه بود. در پی یورش‌های مغول و تاتار در سده‌های هفتم تا نهم هجری کنش و واکنش‌های تازه‌ای میان فارسی از سویی و شماری از زبان‌های هندی و ترکی، از سویی دیگر، پدید آمد، و موجب پیچیده و گوناگون‌تر شدن این تاریخچه شد. از میانه‌های سده سیزدهم قمری، چه در ایران چه در سرزمین‌های فارسی زبان خارج از ایران، ترجمه از زبان‌های اروپایی بخش جدانشدنی از برنامه‌های گوناگون امروزی‌سازی بوده است.