سعید مقیمی

 باربارا تاکمن در کتاب سیر نابخردی بر این اعتقاد است که نابخردی زمان و مکان نمی‌شناسد؛ عمومی و همیشگی است اگرچه عقاید و عادات در هر زمان و هر مکان خاص شکلی معین بدان می‌دهد. او بر این باور است سیاست نابخردانه واجد سه شرط اساسی است: اول آنکه در زمان خود و نه‌تنها دید حال به گذشته، ناقض غرض دانسته شده باشد. دوم اینکه باید راه دیگری سوای این‌که پیموده شده وجود می‌داشته است و سوم اینکه سیاست موردبحث باید -برای رهایی از مشکل شخصیت- متعلق به گروه باشد نه یک فرد حکمران، و از طول عمر سیاسی یک نفر تجاوز کند.

اگر پرداختن و توجه به دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی شما را رها نمی‌کند، شاید گذشتن از کنار دو رمان برجسته «سرگذشت ندیمه» مارگارت اتوود و «دیار اجدادی» فرناندو آرامبورو کار چندان بخردانه‌ای نباشد! آن‌هم درزمانی آشفته، که همه ما در مواجه با نابخردی خود و پیرامونمان به چشمانی باز تر نیازمندیم. این دو رمان هر یک پرداخت و برداشتی تخیلی و درعین‌حال واقعی از زیست جهان نابخردانه‌ای است که متأسفانه تاریخ گواه آن بوده! و ناامیدانه هست! و واقع‌گرایانه و بنا به روایتی بدبینانه خواهد بود! به گفته جوزف کمبل «دلیلی ندارد که کسی گمان برد که این نغمه‌ها همچنان در آینده‌ساز نشود….. از سوی مردم عاقل برای مقاصد عاقلانه، یا از سوی افراد دیوانه در راه بیهودگی و فاجعه»

فرناندو آرامبورو خالق رمان دیار اجدادی ‌ را امروزه از برجسته‌ترین نویسندگان زنده اسپانیا به شمار می‌آورند. او به همراه نویسندگان دیگری همچون ادواردو مندوسا جزو نویسندگان مطرح جنبش «روایت نو» در اسپانیاست. آثار آرامبورو جوایز متعددی را برایش به ارمغان آورده است. یوسا برنده جایزه ادبی نوبل و یکی از بهترین نویسندگان حال حاضر جهان درمورد این اثر گفته: «خیلی وقت بود کتابی نخوانده بودم که چنین پردازش خلاقانه‌ای داشته باشد و تا این حد گیرا و تاثیرگذار باشد. این داستان سندی شیوا بر برهه‌ای از تاریخ است.»

از این منظر دوران کرونایی می‌تواند فرصتی باشد که جدا از نگرانی و وسواس در خصوص سلامتی جسمی‌مان، اندکی هم دل‌شورهٔ باورها و افکارمان را داشته باشیم. (این مطلب ربطی به روانشناسی موفقیت یا مقاومت و.. ندارد!!)

رمان سرگذشت ندیمه برای اهل کتاب تا حدود زیادی شناخته‌شده است اما رمان دیار اجدادی چند ماهی است که وارد بازار کتاب ایران شده است. (با ترجمه خوب علیرضا شفیعی نسب توسط نشر خوب) اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که برای نخواندن کتاب زمین و زمان را به هم می‌دوزید! و منتظر تغییر نظام جهانی هستید! خبر خوب این است که هردوی این اثر به سریال تلویزیونی هم تبدیل شده‌اند و به نظر من دست بر قضا هر دو سریال شما را ناامید نخواهند کرد. (البته به شرطی که شما مسعود فراستی نباشید!) پس با چشمانی گشاده دیدن آن‌ها را از دست ندهید.

دیار اجدادی روایت و تجربه زندگی دو خانوادهٔ باسکی در شهری کوچک است که به واسطه خشونت گروه تروریستی ETA و ایدئولوژی‌های متضاد روبه روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. بعد از آنکه پدر یکی از این دو خانواده توسط ETA کشته می‌شود و کاشف به عمل می‌آید که پسر خانواده دیگر نیز در این مأموریت حضور داشته، این دوستی عمیق که عمری پابرجا بوده، جای خود را به کینه‌ای تلخ می‌دهد….

سرگذشت ندیمه رمانی پاد آرمانی نوشته مارگارت اتوود شاعر، داستان‌نویس، منتقد ادبی، فعال سیاسی کانادایی است که در سال 1985 منتشرشده است. این رمان در ژانر علمی تخیلی جا می‌گیرد، جالب است که گفته می‌شود خود نویسنده، با این‌که کتابش برنده جایزه آرتور سی‌کلارک (که جایزهای مخصوص کتاب‌های علمی تخیلی است) شده با این نظر چندان موافق نیست.

مارگارت اتوود در این کتاب در پایان قرن بیستم در آمریکا حکومتی بنا می‌کند که در آن قدرت در دست گروهی از نخبگان جامعه آن روز قرار می‌گیرد. قانون اساسی لغو شده و حکومتی به نام جمهوری جلید تشکیل می‌شود. در این حکومت تمامیت خواه آزادی‌های فردی اکثر شهروندان پایمال می‌شود. متخلفان اگر بخت یارشان باشد به مناطق سمی و خطرناک فرستاده می‌شوند، وگرنه در بیشتر موارد با طناب دار اعدام‌شده و به «دیوار» آویخته می‌شوند تا مایهٔ عبرت بقیه باشند …دولت حاکم ازدواج دوم را غیرقانونی و زنا اعلام می‌کند و زنان بسیاری دستگیر می‌شوند و به بهانه عدم صلاحیت اخلاقی فرزندان آن‌ها مصادره و در اختیار زوج‌های بی‌فرزند از طبقه بالا که مشتاق تداوم نسل خود هستند قرار می‌دهد…..

مجموعه تلویزیونی دیار اجدادی (به اسپانیای Patria) که توسط آیتور گابیلوندو ساخته است، به خاطر شیوع بیماری کرونا با تأخیر در سپتامبر 2020 بخش گردید. این سریال توسط شرکت آلدئا مدیا ساخته شده و از شبکهٔ HBO پخش‌شده است.

فصل اول مجموعهٔ تلویزیونی سرگذشت ندیمه (The Handmaid’s Tale) در آوریل ۲۰۱۷ از سرویس هولو برای ۱۰ قسمت پخش شد. در ژوئیه ۲۰۱۹ ساخت سریال برای فصل چهارم تمدید شد که در آوریل ۲۰۲۱ پخش آن آغاز شد. در دسامبر سال ۲۰۲۰ پیش از آغاز فصل چهارم، سریال برای فصل پنجم تمدید شد.

فصل اول سرگذشت ندیمه موفق به کسب هشت جایزه از ۱۳ نامزدی در جوایز امی شد. در هفتاد و پنجمین مراسم گلدن گلوب سرگذشت ندیمه جایزه بهترین سریال تلویزیونی درام و الیزابت ماس بازیگر توانای این مجموعه جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کرد.