برچسب: سرقت علمی

ماجرای یک سرقت علمی جدید؛ کتاب‌سازی به سبک جناب حجت‌الاسلام*

«رسانه شیعه» اولین کتاب من است. کتابی که پنج سالی پژوهش و نگارشش طول کشید و بعد از ماجراهای بسیار در زمستان ۸۷ منتشر شد. این کتاب نخستین اثری بود که با رویکرد جامعه‌شناسانه دربارهٔ آیین عزاداری در ایران منتشر شده و نیز نخستین اثری (حداقل در زبان فارسی) که در آن سیر تاریخی پ‍یدایش، تکوین و حیات مجالس و آیین‌های عزاداری از آغاز یعنی دوران امامان شیعه تا امروز در یک خط تاریخی متصل بررسی شده است. این جایگاه اما به آسانی به‌دست نیامد. پنج سال تمام خواب و خوراک من شده بود این موضوع. حریصانه به هر منبعی که گمان می‌کردم رد و نشانی از سیر عزاداری‌ها دارد سرک می‌کشیدم. از این کتاب به آن کتاب، از این سند به آن سند. طبعاً بخش مهمی از این جستن‌ها مدیون منابع پراکندهٔ پیشین بود.

سهند ستاری

از کتاب سازی تا پایان‌نامه‌ فروشی؛

                       از گذشته استادان تا آینده دانشجویان با تمرکز بر مورد محمود خاتمی

۱ – سایت دیلی‌نوس (daily nous) پنجم نوامبر مقاله‌ای تحت عنوان «نمونه‌ای از انتحال گسترده (یادداشت میهمان)» منتشر کرد که به ماهیت معرفتی و امانت‌داری در آثار انگلیسی دکتر محمود خاتمی، استاد تمام فلسفه دانشگاه تهران، پرداخته است. مقاله بخش‌هایی از رساله دکترای محمود خاتمی در دانشگاه دارام انگلستان را نقل می‌کند که در سال ۱۹۹۶ از آن دفاع شده. این مقاله مدعی است بخش‌هایی که در رساله ایشان ذکرشده، کلمه به کلمه از کتابی نقل‌شده که در ۱۹۷۴ منتشر شده است. این در حالی است که در فهرست منابع رساله ایشان هیچ اشاره‌ای به این کتاب نشده. جالب آنکه سامی هاوی (Sami Hawi) کتاب «طبیعت‌گرایی اسلامی و عرفان 1» را در سال ۱۹۷۴ درباره ابن‌طفیل نوشته بود و رساله محمود خاتمی درباره ملاصدرا بوده و در این رساله نام صدرا جایگزین نام «ابن‌طفیل» شده است. این مقاله همچنین مدعی است بخش‌های دیگر رساله او نیز از کتاب‌های دیگری برداشته شده.

دکتر سیدعبدالامیر نبوی*

 مساله سرقت علمی، از جمله در خلال پایان‌نامه‌هایی که دانشجویان می‌نویسند، نه موضوعی است جدید و نه اختصاص به ایران در سال‌های اخیر دارد. این مشکل ممکن است در هر کشوری و در هر زمانی رخ دهد، و حتی گاه در مورد آثار و نوشته‌های اثرگذار برخی از بزرگ‌ترین متفکران علوم اجتماعی یک قرن اخیر نیز ادعا شده است. همچنین سرقت علمی تعبیری است که گستره و مصادیق زیادی دارد و از آوردن جمله‌ای بدون ذکر منبع تا ارسال مقاله یا نوشته‌ای به نام خود را در برمی‌گیرد درحالی‌که از آن شخص دیگری است. بایستی توجه داشت اصولا پیدایی وضعیتی آرمانی که در آن همه افراد ارزش‌ها و قواعد را ماشین‌وار رعایت کنند، خبری از هیچ‌گونه مشکل و نابهنجاری نباشد و به‌ویژه خود را مقید به حفظ حقوق دیگران بدانند، ناممکن است. بنابراین وقوع مسائلی از این دست همواره قابل انتظار است. با این حال، توجه به نکات زیر نشان می‌دهد چرا این امر؛ یعنی سرقت علمی در ایران، نگران‌کننده شده است.