از منظر دیگر: نگاه به واقعیت تاریخی فیلم آرگو

سعید مقیمی

 

به شکل غیر مترقبه ای (حداقل به نظر من) فیلم نه چندان جالب آرگو Argo به کارگردانی بن افلک از اقبال خوبی هم در هفتادمین دوره جوایز سالانه گلدن گلوب (دو جایزه بهترین فیلم درام و بهترین کارگردانی) و هم تا اینجا در نامزدی اسگار برخوردار بوده است. دلیل چندانی نه به شکل بصری و نه به شکل محتوایی برای این اقبال نیافته‌ام. یکی از دوستان قول بررسی و نقد آن را داده که منتظر می‌مانیم. اما شاید به عنوان مقدمه اشاراتی به ساختگی بودن و غیر واقعی بودن تاریخی برخی از حوادث فیلم که در واقع در بسیاری از نقدهای موافق به آن‌ها استناد می‌شود خالی از لطف نباشد. «فقدان واقعیت» و در عین حال «جذبه بسیار و لذت حاصل از آن»، از همان چالش‌ها و نقاط کور «شناخت» و «کنش» انسانی است که در هر مرز و بومی او را به گونه ای شیفته می‌کند که در مرز بین «واقعیت» «تخیل» و حتی «دروغ» با هزاران توجیه، واقعیت و گاه حقیقت را خواسته و ناخواسته به فراموشی می‌سپارد؛ و شاید بتوان گفت در گونه و روایت‌های هنری «درام» از پتانسیل بیشتری در این زمینه برخوردار است. «درام» به جهت ویژگی احساسی‌اش از بار معنایی‌ای برخوردار می‌شود که به آن اجازه می‌دهد از مرز واقعیت به راحتی بگذرد و این یکی از رموز موفقیت روایت و داستان‌هایی است که می‌تواند حتی در پهنه تاریخی به گونه‌ای جاودانه شوند.