اسقف اعظم دزموند توتو، برنده جایزه صلح نوبل، گفته است که جورج بوش، رئیس جمهور سابق آمریکا و تونی بلر، نخست وزیر اسبق بریتانیا باید به دلیل حمله به عراق در دادگاه کیفری بین‌المللی محاکمه شوند.
آقای توتو که اسقف اعظم کلیسای آنگلیکن در آفریقای جنوبی بوده و همچنان از چهره های با نفوذ کلیسا محسوب می‌شود، گفته است که جورج بوش و تونی بلر در مورد تسلیحات عراق دروغ گفتند و جنگ افروزی آن‌ها دنیا را «بیش از هر جنگ دیگری در تاریخ» بی ثبات کرده است.
او گفته است که شرایط بروز جنگ داخلی در سوریه و مطرح شدن احتمال حمله به ایران هر دو ناشی از حمله آمریکا و بریتانیا به عراق بوده است.
اسقف اعظم توتو در مقاله ای که در روزنامه آبزرور بریتانیا منتشر کرده گفته است که رهبران وقت آمریکا و بریتانیا با جعل واقعیت و قلدرمآبی مردم دنیا را از هم دورتر کرده‌اند.
او نوشته که بوش و بلر دنیا را «به لبه پرتگاهی رانده‌اند که اکنون در کنار آن قرار داریم و شبح جنگ در سوریه و ایران در مقابل ماست.»
به گفته اسقف اعظم توتو، مسئله این نیست که صدام حسین خوب یا بد بود یا چند نفر را قتل عام کرده بود، بلکه مسئله عملکرد آقای بوش و آقای بلر است که مثل عملکرد صدام حسین غیر اخلاقی بوده است.
او می‌گوید که تعداد شهروندان کشته شده عراقی از زمان حمله نظامی سال ۲۰۰۳ به آن کشور زمینه کافی برای محاکمه آقایان بوش و بلر در لاهه را فراهم می‌کند، اما برای رهبران غربی معیارهای متفاوتی در نظر گرفته می‌شود.
سر جفری بایندمن، حقوقدان بریتانیایی و متخصص حقوق بشر، به بی بی سی گفته است که جنگ عراق جنگی تجاوزکارانه و غیرقانونی بوده است و محاکمه می‌تواند بر اساس جرم تجاوز انجام شود.
تونی بلر در پاسخ به اظهارات اسقف اعظم توتو گفته است که «این همان جدلی است که بارها داشته‌ایم و چیز جدیدی برای گفتن وجود ندارد.»
او گفت صدام حسین مخالفان خود را می‌کشته و یا تحت شکنجه قرار می‌داده است. صدام همچنین علیه مردم خودش و علیه سربازان ایرانی از گازهای شیمیایی استفاده کرده بود.
منتقدان آقای بلر می‌گویند که او فروش مواد شیمیایی مورد استفاده در تسلیحات توسط شرکت‌های غربی به دولت صدام حسین را نادیده می‌گیرد.