دسته: نقد و بررسی کتاب

رضا صادقیان*

اشاره و نقدهای منتشر شده درباره کتاب

هیچ نوشته تاریخی را نمی‌توان یافت که ایرادهای تاریخی به آن راه نیافته باشد و مدعی شد که آن گفتار و یا نوشتار تنها بازگوکننده تمام حقیقت در دوره‌ای خاص است. بدون شک هرکدام از کتاب‌های تاریخی که به نگارش درآمده و یا تاریخ شفاهی که به‌صورت مکتوب منتشر شده باشند، با نقدهایی همراه خواهد بود. چرا که تاریخ را- خصوصاً تاریخ دوره معاصر که بیش از دیگر دوره‌های تاریخی در ایران از حساسیتی خاص برخوردار هست- آن‌چنان‌که گفته‌اند و نوشته‌اند از زوایای مختلفی مورد پژوهش و بازبینی قرارگرفته و هرکدام از تاریخ‌نگاران کوشیده‌اند بخش‌هایی که به گمانشان مهم‌تر و کمتر دیده شده را برجسته ساخته و در نهایت پیش‌زمینه‌ها و یا فرضیه‌های ذهنی خویش را به اثبات رسانند.

مروری بر کتاب «روزهای خدا» نوشته جیمز بوکن درباره ایران*

«انقلاب ایران از آن دسته رخدادهایی بود که مسیر تاریخ در آن عوض می‌شود. سقوط حکومت پادشاهی ایران فقط نظم سیاسی در خاورمیانه را مختل نکرد بلکه نگاه تازه‌ای هم برای نظاره کردن امورات انسانی با دیدی معنوی وارد دنیای سیاست کرد.»

جیمز بوکن، نویسنده کتاب «روزهای خدا» یا ایام‌الله، با عنوان فرعی «انقلاب در ایران و پیامدهای آن» با نوشتن چنین جمله‌ای به تأثیر دامنه‌دار انقلاب ایران و تشکیل جمهوری اسلامی اشاره دارد.

 کتاب روزهای خدا، مروری بر فراز و نشیب‌های تاریخ سیاسی معاصر ایران است. به گفته نویسنده، او بار اول در سال ۱۹۷۴ و در حالیکه ۱۹ سالش بود به ایران رفت و مدتی در این کشور زندگی کرد: «من در سالی به ایران رفتم که قیمت نفت خام چهار برابر شده بود و اروپا نیروگاه‌هایش را خاموش کرده بود.»

عنوان: پاریس پایتخت مدرنیته

نویسنده: دیوید هاروی

مترجم: عارف اقوامی مقدم

نشر پژواک 1392

الهه نصیری*

دیوید هاروی، جغرافی‌دان تاریخی، در سال 1985 مجموعه بزرگی از مقالاتش را در دو جلد تحت عنوان « مطالعاتی در باب تاریخ و نظریه شهرنشینی سرمایه داری» منتشر کرد. عنوان دو جلد به ترتیب عبارت بودند از: «آگاهی و تجربه شهرنشینی» و «شهری شدن سرمایه»**. این کتاب‌ها در بررسی تحولات تاریخ شهری مارکسیستی بسیار مهم بودند و هر مقاله الهام‌بخش تاریخ‌نگاری کامل در نوع خود بوده است. اندکی کمتر از بیست سال بعد «پاریس، پایتخت مدرنیته» که نسخه جدیدی از مقالات محوری کتاب آگاهی و تجربه شهری بود، بهتر از قبل و مزین به 116 تصویر ارائه شد. بااین‌حال از همان نگاه اول تغییر قابل مشاهده ای در نوع تاکید آشکار آن در انتخاب عنوان خشک و ارتدکس مارکسیستی کتاب اول در سال 1985 و عنوان ملهم از والتر بنیامین در کتاب منشر شده در سال 2003 وجود دارد. به وضوح کتاب والتر بنیامین تحت عنوان «پروژه پاساژها» (Arcades project)  که توسط دانشگاه هاروارد ترجمه شد منجر به این تغییر شده است. این اثر ناتمام در سال 1940 به همان شکلی که باقی گذاشته شده بود به صورت مجموعه‌ای از یادداشت‌های مرتب شده، منتشر شد.