دسته: نقد و بررسی

مقدمه*

ایرانیان در آغاز فرایند مدرنیزاسیون هنوز آگاهی دقیقی از توانمندی‌های اقتصادی بالفعل و بالقوهٔ خود نداشتند. بر اساس برآورد ویلم فلور در آغاز قرن بیستم و آستانهٔ انقلاب مشروطه جمعیت ایران حدود نه میلیون نفر بود که اکثریت آنان را روستاییان تشکیل می‌دادند. جمعیت شهری در این سال‌ها حدود 18 درصد کل جمعیت را تشکیل می‌داد و سه شهر تهران، تبریز و اصفهان نیز جمعیتی با بیش از 100 هزار نفر داشتند.

تشکیل نهادهای مدرن اداری در ایران در زمرهٔ خواسته‌های مشروطه‌خواهان بود و ازاین‌رو از اواخر قرن گذشتهٔ خورشیدی به‌تدریج شاهد شکل‌گیری تدریجی این نهادها بودیم. در سال 1297 خورشیدی اداره‌ای تحت عنوان «ادارهٔ سجل احوال» در وزارت داخله به وجود آمد در شانزدهم آذرماه 1297 نیز نخستین شناسنامهٔ ایرانی در این اداره صادر شد.

ناصرالدین شاه قاجار: شاه در قصر سلطنت آباد روی صندلی جلوس کرده و درباریان و اطرافیانش هم پایین اتاق روی زمین نشسته بودند. شاه خیلی خودمانی با آن‌ها صحبت می‌کرد و ضمن…

آتشی که دانشگاه به پا خواهد کرد

دکتر جبار رحمانی *

در چند سال اخیر نقدهای جدی متعددی توسط بزرگان علمی کشور به جریان علم و نهاد دانشگاه در ایران مطرح‌شده است. نقدهایی که برخلاف آمارنامه‌های مسئولان از رشد علمی و ارتقای رتبه‌های جهانی، وجه دیگری از روند علم و آموزش عالی ایران را به نمایش می‌گذاشت.

این نقدها که از سیاست‌های آمرانه ISI نویسی شروع شد و سپس توسعه انبوه دانشگاه در قالب دکان‌های آموزشی در شهرها و شهرستان‌ها مدنظر قرار گرفت و بعد هم مسئله ارتقای زودرس و بورسیه‌های بی‌کیفیت و درنهایت پذیرش‌های انبوه دکتری ادامه یافت،‌ منجر به شکل‌گیری موقعیتی بغرنج در دانشگاه ایرانی شد.