دسته: دیدگاه دیگر

 ژوزف رابینو – ترجمهٔ احمد سیف

 متن سخن‌رانی در انجمن سلطنتی آمارگران در 23 آوریل 1901 (عصر مظفرالدین شاه)

در آغاز قرن بیستم، ایران در آستانهٔ انقلاب مشروطه قرار داشت؛ انقلابی که ناتمام ماند. ایران آن زمان، صحنهٔ رقابت‌های آشکار و پنهان قدرت‌های استعماری، به‌ویژه انگلستان و روسیه، بود. ژوزف رابینو نخستین رئیس بانک شاهنشاهی ایران بود، بانکی که در 1885 و در پی واگذاری امتیاز تأسیس بانک به بارون جولیوس دو رویتر تأسیس شده بود. بانک شاهنشاهی نخستین بانک مدرن ایران بود که مرکز قانونی‌اش در لندن و تابع قوانین بریتانیا بود.

اساطیر اصلاح طلبانه

آرش حیدری

  فهم رابطۀ دولت ملت در ایران در دم و دستگاه فکری خاصی متصلب شده است. این دم و دستگاه فکری که به «نظریۀ استبداد ایرانی» معروف است یک حکومت قاهر را در بالا و یک تودۀ بی‌شکل را در پایین به تصویر می‌کشد و تاریخ ایران را در دوری می‌فهمد که استبداد بازیگر اصلی آن است. در این نوع نگاه از ۷۰۲۲ سال پیش تاکنون ساختار استبدادی بر ایران حاکم است که دوری تکراری را بر تحولات سیاسی ایران حاکم کرده است.

پارمنیدسیسم: فهم ماهیت دولت در ایران*

دکتر حاتم قادری

 «تلاش برای ارائه فلسفه ماهیت و وضعیت دولت مدتی است در ایران شروع شده و من نیز در اینجا کوشیده‌ام این رابطه را توضیح دهم. یادآوری این امر ضروری است که بلندای تاریخ ایران را نمی‌توان در یک یا دو محور تجمیع کرد. آنجا که قصد تجمیع داریم باید با تساهل و تسامح لازم به آن توجه کرد. برای ورود به بحث مایلم از یک متن ادبیاتی استفاده کنم، شاید این امر برای فضایی که ما در بلندای تاریخ در آن تنفس و زندگی کردیم، گویا باشد. برادران کارامازوف از جمله چند کتاب بسیار مهم داستایوفسکی است و به عقیده من در زمره کتاب‌هایی است که می‌تواند با تئوری‌های سیاسی پهلوبه‌پهلو بزند. فرصت نیست که در اهمیت کتاب صحبت کنم، تنها قصد دارم به یک‌فصل و از آن فصل به چند گزاره اشاره کنم. فصل «مفتش بزرگ». این فصل در کتاب اهمیت کلیدی دارد و حکایت از آن می‌کند که مسیح بار دیگر به میان مردم بازگشته و شرایط را آن‌گونه که می‌پسندید، نمی‌یابد.

دکتر رحیم خستو *

با افول گفتمان ایدئولوژیک و تردید در انگاره ها ومفروضات آن، جای دارد که بار دیگر به گذشته بنگریم وبا دریدن پرده های پنداری که گفتمان های ایدئولوژیک بر دیده ها کشیده بودند. به بازخوانی تاریخ بپردازیم وبا ببرون کشیدن  کنش گران سیاسی  ازظلمت تاریخ نگاری ایدئولوژی زده و بدور از مرده وزنده باد، رفتار سیاست مداران را مورد سنجش قرار دهیم.

ستیزهای ایدئولوژیک در تاریخ معاصرایران ومتون مولد آن، از رجال سیاسی ایران به گونه ای اسطوره ای یا فرشته ساخته که غیر قابل نقد هستند و یا اهریمن که ارزش نقد وبررسی ندارند. پیامدی چیزی جز سیاست زدائی نداشته است و مجالی برای تجربه سیاسی فراهم نمی آورد.

دکتر رحیم خستو

هرساله در روز 16 آذر برای بزرگداشت یاد سه دانشجوی دانشکده فنی قندچی، بزرگ نیا و شریعت رضوی، جنب‌وجوشی در دانشگاه‌ها ایجاد می‌شود. و با چند سخنرانی و مناظره، و سردادن وهم سرایی یار دبستانی وسراومد زمستون و چند شعار سیاسی، مراسم نمادینی و احساسی صورت می‌گیرد. و این می‌شود همه رسالت دانشجو. 63 سال از آن حادثه می‌گذرد و بسیاری از مؤلفه‌ها ملی، جهانی، تغییریافته است. و حتی مفهوم دانشجویی و دانشگاه متحول شده و ما مجبور به بازاندیشی و بازتعریف بسیاری از مقوله‌ها ازجمله دانشجو و دانشگاه هستیم.

صادق قطب‌زاده، فرزند حسین، در اسفندماه ۱۳۱۴ در تهران متولد شد و تحصیلات مقدماتی را مدرسه دارالفنون گذراند. قطب‌زاده که در جوانی شاهد کودتای ۲۸ مرداد بود، به جرگه حامیان مصدق و جبهه مخالفان محمدرضا شاه پهلوی پیوست. به همین دلیل بود که عرصه بر او تنگ شد و ناگزیر در سال ۱۳۳۷ راهی ایالات متحده آمریکا شد تا در رشته زبان انگلیسی تحصیل کند. در آنجا بود که در جریان مراسمی که سفارت ایران در واشنگتن برگزار کرده بود، بر گوش اردشیر زاهدی فرزند نخست‌وزیر دولت کودتا سیلی نواخت. به همین واسطه از آمریکا اخراج و راهی کانادا شد تا مبارزات خود را در قالب انجمن‌های اسلامی دانشجویان خارج از کشور به صورتی جدی‌تر پی بگیرد.