نوشته: دانیله لورنتسینی ترجمه: نیکو سرخوش جاشوئا کلووِر اخیراً در وبنوشتی بهدرستی به ظهور مجموعهای جدید از «انواع قرنطینه» اشاره میکند. تعجبی ندارد که یکی از این انواع قرنطینه بر انگارهٔ زیست…
“روشنفکر” از مفاهیم مناقشه بر انگیزی است که کمتر به تعریف جامعی از آن میتوان دست یافت، برخی تعاریفی که برای روشنفکری ارائه گردیده است. عبارتاند از: نقادی، سنت شکنی و یا نقد سنتهای موجود، اندیشه ورزی، نو اندیشی، خلق ارزشهای نوین، تبلیغ دانایی، تشخیص دهنده مصائب و دردهای اجتماعی، سیاسی، …
برخی روشنفکری را محصول اندیشههای روشنگری میدانند و مؤلفههای چون جسارت دانستن، استفاده از عقل در قلمرو عمومی،. برای آن لحاظ مینمایند. در این تعریف روشنفکر چون” عاملی” در تولید دانش دخالت آگاهانه داشته و در پی تغییر و ساختن دائمی جهان بر میآید.
چه آسیبهای درونی متوجه راه سوم است؟ راهی نانوشته و پرمخاطره با یشترین تولیدات فرهنگی و تأثیرات اجتماعی در تاریخ معاصر ایران. راهی که تاکنون قادر بوده هرچند یکبار موج دموکراسی خواهی را رقم بزند و ناخودآگاهی تاریخی را به انباشتی از خودآگاهی و تجربه برای گروههای مختلف اجتماعی تبدیل کند. آسیبشناسی این مخاطرات در حوزه اندیشهورزی و راه و روش انسجامبخشی حائز اهمیت است.
در میزگرد حاضر دکتر نوذری راه سوم را داینامیک و فعال میداند و معتقد است اگر راه مذکور فراست خود انتقادی را همچون نسلهای مختلف فرانکفورتیها برجان بخرد، و از راه به روش شناخت ویژهای نزول نکند، دچار خطر ایدئولوژی زدگی نخواهد شد.
فاجعه تلخ حمله به دفتر روزنامه شارلی ابدو Charlie Hebdo در پاریس نه تنها موجی از اندوه در افکار عمومی جهان بهویژه غرب را پدید آورد بلکه خشمی آشکار و پنهان را هم به دنبال داشته است.
متأسفانه حافظه تاریخ پر است ازاینگونه فجایع که کماکان نیز در سرتاسر جهان ازجمله با شدت و حدت در خاورمیانه به وقوع میپیوندد. لذا شاید بتوان گفت که خاص بودگی این واقعه در منظر نخست ما را غافلگیر نمیکند، بلکه شاید برساختگی آشکار و پنهان، خواسته و ناخواسته، رسمی و غیررسمی این اقدام تروریستی در سطح گسترده جهانی است که از اهمیت بیشتری برخوردار است. برساختگی که گفتمان ایدئولوژی و قدرت آن را امکانپذیر کرده است.
کالبدشکافی منشور حقوق شهروندی؛ گذار از حاکمیتمندی به حکومتمندی *
منشور حقوق شهروندی نخست با اشارهای به آیهای از قرآن و سپس حدیثی از حضرت علی (ع) آغاز میشود. آیه هفتاد از سوره اسراء: «و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکبها) برنشاندیم، و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم، و آنها را بر بسیاری از آفریدههای خود برتری آشکار دادیم»؛ و در ادامه حدیثی از حضرت علی (ع): «خداوند سبحان حقوق بندگانش را بر حقوق خودش مقدم دانسته است پس هر که حقوق بندگان را رعایت کند، این امر به ادای حقوق خداوند منجر خواهد شد.» تقدم آیه بر حدیث به هیچ رو تصادفی نیست؛ چرا که تمرکز آیه بر گرامی داشتن آدمی و روزی رساندن به او در متن 19 صفحهای منشور در قالب گزارههایی دیگر برجسته و مکرراً تکرار میشود:
این نوشته بر آن است چگونگی عمل خانم راستگو را از چند زاویه بررسی نماید. و بر این نظر است که این اولین در نوع خود نبوده و آخرین نیز نیست. اما نباید آن را به ورطه فراموشی سپرد. و اگر بر آنیم نظم سیاسی در ایران سامان یابد. و تحولات قابل پیشبینی شده و شیوه آزمون و خطا در انتخاب افراد و سیاستها با استهلاک انواع سرمایهها به پایان برسد. همه نیروهای سیاسی باید بر اتفاقی نظیر آن حساسیت داشته باشند.