دکتر رضا اکبری نوری*:

جنگ‌های ایران و روس و شکستی که ایران در برابر روسیه متحمل شد دو وضعیت را برای ذهن انسان ایرانی به وجود آورد: اول مواجه شدن بااحساس حقارت و دریافت فاصله‌ای که به ناگهان بین خود و جهانی دیگر که تا آن روز به خوبی آن را نشناخته بود و دوم پرسشی حیاتی و اساسی که این فاصله از کجا ایجاد شده است و چه باید کرد؟ به این منظور از زمان عباس میرزا که تجدد را با ایجاد سنگ بنای تازه‌ای در نیروهای نظامی ایران شروع کرد، تا قائم‌مقام و امیرکبیر که وجوه چندگانه‌ای از ترقی را در ایران به اجرا گذاشتند و کسانی چون مستشارالدوله و میرزا حسین خان سپهسالار که سودای ایجاد بنیان‌های حقوقی برای حل معضلات ایران در سر پروراند، تا رضاشاه که تجدد آمرانه خود را بر همگان تحمیل کرد و مصدق که چاره را در ملی شدن صنعت نفت دید و بسیاری دیگر تا امروز، همواره نکته‌ای انسان و جامعه ایرانی را آزرده است که مانعی جدی برای دست‌یابی به مسیری هموار به منظور دست‌یابی به توسعه بوده است.

  دکتر رضا اکبری نوری:*   

ماجرای «شِبْه» و «نما» در خوانشی از فاصله در خودِ نمایی با خودِ واقعیِ انسان و جامعه ایرانی

 زمانه‌ای که در آن زیست می‌کنیم زمانه‌ای است که با پیچیدگی‌های بسیار ما را احاطه کرده است. شاید به خاطر پیچش‌هاست که مردم نمی‌دانند و بین خود و زمانه گاه به اشتباه می‌افتند و هر چیزی را به گردن زمانه می‌گذارند. شاید از همین جاست که واژه‌هایی چون “شبه” و “شبیه” پدیدار می‌شوند و در کوران “شبه‌هاست” که واقعی‌ها گم می‌شوند و ما برای یافتن یک چیز واقعی باید زمان زیادی صرف کنیم. واقعی‌ها یا کم شده‌اند یا در لایه‌های زیرینِ آن چه که شبهِ واقعی است مدفون می‌شوند و از این جهت است که در یافتن آن‌ها با دشواری‌های فراوان روبرو هستیم. به همین منظور نیز علومی چون زبان‌شناسی، تبارشناسی و دیرینه شناسی به کمک انسان می‌آیند تا ما را قادر سازند ریشه امور را پیدا کنیم و از خلط امور جلوگیری نماییم.