عضو شوید !

برای اطلاع از مطالب منتشره به ما بپیندیدو

رخداد

برچسب: مشروعیت سیاسی

رخدادها

طومار ممنوع الورودی دونالد ترامپ در پارلمان بریتانیا 

به گزارش بی بی سی طومار ممنوع الورودی دونالد ترامپ در پارلمان بریتانیا بررسی می‌شود. بیشتر از 500 هزار نفر از شهروندان بریتانیا با امضای طوماری خواهان ممنوع شدن ورود دونالد ترامپ…

بیشتر بخوانید
دیدگاه دیگر

مشروعیت از دیدگاه «حقوق اساسی» 

مشروعیت از دیدگاه «حقوق اساسی»

دکتر علیرضا هاشمی زاده

 

یکی از مباحث مطرح در «حقوق اساسی»، مشروعیت و مبانی قدرت سیاسی است. در این راستا، برخی قدرت سیاسی را دارای مبنایی الهی میدانند و برخی مردمی و از این منظر، تئوری‌های حاکمیت تئوکراتیک (الهی) و دموکراتیک مطرح شده است و بر اساس هر یک از این تئوری‌ها، دیدگاه‌های متفاوتی نیز به میان آمده است، به عنوان مثال بر اساس تئوری حاکمیت دموکراتیک، برخی هم صدا با روسو و دیدگاه حاکمیت اجزایی وی، قائل به حاکمیت مردم شده‌اند و برخی نیز حاکمیت ملی را مطرح کرده‌اند. از این رو، ممکن است برخی، مشروعیت نظام‌های مختلف را بر اساس تئوری آرمانی و مورد قبول خود محک زنند و در نتیجه تمامی نظام‌هایی را که مبتنی بر آن تئوری قدرت نباشند، فاقد مشروعیت بدانند، هرچند مورد قبول تمامی افراد آن جامعه بوده و از مقبولیتی تامه نیز برخوردار باشد.

بیشتر بخوانید
مقالات

مشروعیت سیاسی و تحولات مفهومی 

 احمد بنی جمالی

 

1- مفهوم مشروعیت (اگر آن را معادل درستی برای legitimacy بدانیم) مفهومی دیرپاست، از این جهت که سابقه آن به شکل گیری نهادهای مدنی و طرح موضوع چرایی اطاعت سیاسی یا سوالاتی از این دست برمی گردد. پرسش از دلایلی که از یک سو حکام بر اساس آنها به قدرت و سلطه خود مشروعیت می‌بخشند و از سوی دیگر متابعان داعیه حکومت به قدرت را تصدیق می‌کنند. این تامل نظری درباره آنچه قدرت را به حق و سلطه را به اقتدار تبدیل می‌کند رویکردی هنجاری در درون سنت فلسفه سیاسی بود و عمدتا با مباحثی در حوزه صدق نظری و انتزاعی مشروعیت سر و کار داشت. در دوران معاصر اما هر چه جلوتر آمده‌ایم مشروعیت بیشتر به مفهومی مرتبط با مناسبات قدرت و اشکال و پیامدهای آن نزدیک شده است و به مباحثی چون زمینه های ذهنی و عینی مشروعیت حکومت‌ها، گونه شناسی منابع مشروعیت، دلایل تزلزل مشروعیت و پیامدهای آن بر نظام‌های سیاسی توجه نشان داده است. در واقع این ماکس وبر بود که در ابتدای قرن بیستم و در کتاب «اقتصاد و جامعه» مفهوم مشروعیت را در چارچوب جامعه شناسی سیاسی و با تاکید بر گونه شناسی آن مورد بحث قرار داد. در نظام مفاهیم وبری، صورت‌های آرمانی مشروعیت در سه گونه سنتی، کاریزماتیک و قانونی – عقلانی خلاصه می‌شد. مشروعیت سنتی ناشی از پذیرش و تصدیق رسوم و سنن، عرف و ارزش‌های مشترک و لازم الاتباع بود که در مقابل اقتدار کاریزمایی ناشی از اعتقاد به فرهمندی و ویژگی‌های ذاتی و خارق العاده شخصی حاکم بود که از ایمان و ارادت اتباع و رابطه عاطفی آن‌ها با رهبر کاریزماتیک منشا می‌گرفت. این شکل از مشروعیت، موجد بیشترین مشروعیت‌ها بود اما در کوتاه مدت و در غیاب کاریزما، در سنت تازه یی نهادینه و روالمند می‌شد. اقتدار قانونی – عقلانی اما که اساسا پدیده یی مدرن بود بر تصدیق اعتبار غیرشخصی قوانین موضوعه و اختیارات و صلاحیت حاکم قرار داشت. این شکل از اقتدار ناشی از قرارداد میان شهروندان آزاد و واجد حقوق در یک سرزمین مشترک و مشاع و از دیدگاه وبر پایدارترین مشروعیت‌ها محسوب می‌شد.

بیشتر بخوانید