شاخص جهانی شادی: ایرانیان، تاجیک‌ها و افغان‌ها شاد نیستند
“گزارش جهانی شادی” ملت‌ها در سال ۲۰۱۳ همراه با فهرستی از رضامندی ملت‌های مختلف جهان از شرایط آنان منتشر شده است.
این دومین گزارش در مورد احساس شادی شهروندان در یک‌صد و پنجاه و شش کشور جهان است که به سفارش “شبکه راه‌حل‌های توسعه پایدار سازمان ملل” و با حمایت بان کی مون، دبیر کل سازمان، و توسط پژوهشگران تعدادی از موسسات تحقیقاتی در آمریکا، کانادا و بریتانیا و کارشناسان سازمان ملل تهیه و منتشر شده است.
در تهیه این گزارش، کارشناسان و محققان برجسته در زمینه‌هایی مانند اقتصاد، روانشناسی، آمار و تحلیل داده‌های آماری مشارکت داشته‌اند و هدف اصلی از تدوین آن، سنجیدن احساس رفاه مردم در کشورهای مختلف بوده است.
این گزارش نشان می‌دهد که در مجموع، مردم کشورهای مرفه‌تر بیش از اهالی کشورهای فقیر از زندگی خود راضی هستند و احساس شادی می‌کنند اما درآمد سرانه بالاتر لزوما به معنی احساس شادی بیشتر نیست. به این ترتیب، مردم مکزیک که درآمد سرانه‌ای به مراتب کمتر از ایالات‌متحده دارند، خوشحال‌تر از آمریکاییان هستند.
عوامل دیگری مانند برخورداری از امنیت، آزادی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و البته روند بهبودی شرایط اقتصادی هم بر درجه شادی مردم و رضایت از شرایط زندگی‌شان تاثیر مثبت دارد.
بر اساس این گزارش، اهالی کشورهای منطقه اسکاندیناوی بیش از کشورهای دیگر احساس شادی می‌کنند و در مقابل، شهروندان چند کشور کمتر توسعه‌یافته آفریقایی کمترین میزان خرسندی را از زندگی خود دارند.
در این گزارش، احساس شادی شهروندان با ارقام بین صفر و ۱۰ مشخص شده و بر این اساس، یک‌صد و پنجاه و شش کشور جهان رده بندی شده‌اند.
رابطه ثروت و خوشبختی
کشور دانمارک با شاخص ۷.۶۹۳ (هفت ممیز ششصد و نود و سه هزارم) در راس جدول قرار دارد و کشورهای نروژ، سوئیس، هلند، سوئد و کانادا، فنلاند، اتریش، ایسلند و استرالیا رده‌های دوم تا رده دهم را در اختیار گرفته‌اند. البته همه این کشورها در رده‌های بالای جدول جهانی درآمد سرانه هستند اما رده‌بندی آنها در این دو جدول یکسان نیست.
به عنوان مثال، مردم کشور لوکزامبورگ که در سال‌های اخیر از بالاترین درآمد سرانه در جهان برخوردار بوده‌اند در جدول رده‌بندی جهانی شادی تنها در رده ۱۹ قرار می‌گیرند و مردم قطر، که پس از لوکزامبورک ثروتمندترین مردم جهان هستند، از رده ۲۷ بالاتر نمی‌روند.
از میان سایر کشورها، اسرائیل در رده ۱۱، امارات متحده عربی در رده ۱۴، مکزیک در رده ۱۶ و ایالات‌متحده در رده ۱۷ قرار گرفته‌اند.
در رده های پائین‌تر می‌توان از بریتانیا (رده ۲۲)، عمان (۲۳)، فرانسه (۲۵)، کویت (۳۲) اسپانیا (۳۸) نام برد. همچنین قزاقستان رده ۵۷، روسیه رده ۶۸، لیبی رده ۷۸، بحرین رده ۷۹، پاکستان رده ۸۱، عراق رده ۱۰۵ و ساکنان سرزمین های فلسطینی رده ۱۱۳ را در اختیار دارند.
مردم ایران از لحاظ احساس شادی نسبت به شرایط خود، در میان مردم ۱۵۶ کشور مورد بررسی، در رده ۱۱۵ قرار می‌گیرند که یک رده از جیبوتی پائین‌تر و یک رده از جمهوری آذربایجان بالاتر است.
میزان شادی شهروندان تاجیکستان (رده ۱۲۵) و مردم افغانستان (رده ۱۴۳) از مردم ایران هم کمتر است در حالیکه مردم سوریه در رده ۱۴۸ طبیعتا چندان از شرایط زندگی خود خوشنود نیستند.
مردم رواندا، بروندی، جمهوری آفریقای مرکزی، بنین و توگو، که همگی از کشورهای توسعه نیافته آفریقایی هستند، ناشادترین مردم جهان هستند و به ترتیب در رده های ۱۵۲ تا ۱۵۶ طبقه‌بندی شده‌اند.
هدف از اجرای طرح‌هایی مانند گزارش جهانی شادی تلاش برای یافتن راه‌هایی است که علاوه بر بهبود شرایط اقتصادی، عوامل دیگر موثر بر احساس رضامندی مردم را نیز مورد توجه قرار دهد و راهکارهایی را برای افزایش رفاه مادی و روحی به دست آورد. سابقه این اندیشه به سخنرانی جیگمه سنگیه وانگچوک، پادشاه سابق بوتان باز می‌گردد که در سخنانی در سال ۱۹۷۲، مفهوم “اقتصاد شادی” را مطرح کرد.